Ga naar de inhoud

Chomsky in Gaza: academische boycot gaat steun voor Israël versterken

MIT-professor Noam Chomsky heeft recent Gaza bezocht voor een conferentie over linguïstiek en als uiting van politieke solidariteit. Rami Almeghari van Electronic Intifada besprak met hem zijn standpunten over de Boycott Divestment and Sanctions movement (Boycot Desinvestering en Sanctie-beweging) (BDS), de poging van de Palestijnse Autoriteit om door de VN erkend te worden en hoe een politieke oplossing in Palestina er zou kunnen uitzien.

7 min leestijd
chomsky_in_gaza

(Deze vertaling verscheen oorspronkelijk op de website DeWereldMorgen)

Uw huidige bezoek aan Gaza wordt gezien als uw poging om te helpen de Israëlische belegering van Gaza te doorbreken. Waarom doet u dat net nu?

“Dat was een kwestie van praktische overwegingen en ik neem hier deel aan een conferentie over linguïstiek voor de Islamitische Universiteit van Gaza. Dat is een goede gelegenheid voor me om te helpen de blokkade van Gaza te doorbreken.

Bent u het eens met de internationale en Palestijnse oproepen om Israël academisch en economisch te boycotten?

“Wel, in het geval van Zuid-Afrika bijvoorbeeld, waar ik nauw bij de boycot betrokken was, waren die acties zeer selectief. Ze waren gekozen op een manier die de slachtoffers zou helpen; niet omdat wij ons daar goed bij zouden voelen, maar als hulp aan de slachtoffers.

Hetzelfde geldt voor de oorlog tegen Vietnam, waar ik ook bij betrokken was, waar ik meermaals voor ben gevangengenomen. Ik was daar betrokken bij burgerlijke ongehoorzaamheid, organisatie van verzet en zo. We moesten ons echter altijd de vraag stellen, wanneer we een bepaalde tactiek kozen, wat dat betekende voor de Vietnamezen, niet wat dat voor onszelf betekende. Soms zijn er dan dingen die je zou moeten doen en zijn er dingen die je niet zou moeten doen.

Hetzelfde geldt voor boycotacties. Als je oproept voor een academische boycot tegen bijvoorbeeld de Tel Aviv Universiteit, dan moet je je afvragen wat de consequenties van die oproep zijn voor de Palestijnen. Daar is ook een indirect antwoord op. Wanneer je in de VS een bepaalde daad stelt, tracht je daarmee de Amerikaanse bevolking te bereiken en probeer je de Amerikaanse bevolking ervan te overtuigen meer steun te geven aan Palestijnse rechten en zich te verzetten tegen het beleid van Israël en de VS.

Dus stel je jezelf de vraag: wat voor een effect zal een academische boycot van de Tel Aviv Universiteit hebben op het Amerikaanse publiek dat je in de VS wil bereiken? Nu, dat hangt af van de mate van organisatie en opvoeding die er in de VS aan vooraf is gegaan.

Als je vandaag kijkt naar de kennis en de opvattingen dat de mensen hebben (over Israël, nvdr), zal een oproep tot academische boycot van de Tel Aviv Universiteit de steun voor Israël en het Amerikaanse beleid doen toenemen, omdat ze dat (die oproep) niet zullen begrijpen. Het heeft geen zin om met de mensen in Swahili te spreken als ze dat niet verstaan. Er zijn omstandigheden waarin een boycot van Tel Aviv nuttig zou kunnen zijn, maar dan moet je eerst heel wat opvoedkundig en organisatorisch werk doen.

Hetzelfde voor Zuid-Afrika. Het equivalent van BDS, de boycot- en de sanctie-acties, die begonnen eigenlijk echt rond 1980. Er waren al wel wat acties vroeger, maar toch meestal rond die tijd. Dat was na twintig jaar serieus organiseren en activisme, dat leidde tot een situatie waar er bijna universele oppositie tegen apartheid was. Grote bedrijven trokken zich terug in toepassing van de Sullivan-principes, het Amerikaanse Congres stemde sancties en de VN had al een embargo afgekondigd. In het geval van Palestina zijn we helemaal zo ver nog niet. Nog verre van.”

(De Sullivan-principes, genoemd naar de Afrikaans-Amerikaanse priester Leon Sullivan, werden in 1977 ontwikkeld als gedragscode voor bedrijven om druk uit te oefenen op Zuid-Afrika, nvdr)

Bent u het er dan mee eens of niet, of gedeeltelijk …?

“Of je het er nu mee eens bent of niet, dat betekent niets. Voor elke taktiek stel je jezelf de vraag wat de consequenties uiteindelijk zijn voor de slachtoffers en onrechtstreeks voor het publiek dat je wil bereiken. Je vraagt dus: gaan de mensen die ik wil bereiken dat zien als een stap om het beleid van de VS te breken en de Palestijnen te bevrijden, of gaan ze die tactiek zien als een reden om meer steun te geven aan dat beleid van de VS en om de Palestijnen aan te vallen?

Dat is de vraag die je stelt wanneer je een tactiek toepast, of dat nu ongehoorzaamheid is, de ruiten van banken ingooien, demonstraties, eender wat. Dat zijn de vragen die je stelt als je om de slachtoffers geeft. Als je niet om de slachtoffers geeft, dan stel je die vragen niet en doe je alleen maar dat waar je je zelf goed bij voelt.”

President Mahmoud Abbas van de Palestijnse Autoriteit (PA) riep de VN op Palestina te erkennen als een staat, een niet-lidstaat van de VN. Wat denkt u van dit initiaitef tussen de aan de gang zijnde unilaterale acties van Israël die de feiten ter plaatse veranderen?

“De vraag is of deze actie het lot van de Palestijnen zal verbeteren. En dat staat los van wat Israël ter plaatse doet, dat is een afzonderlijke kwestie. Abbas kan niets veranderen aan wat Israël ter plaatse doet.

Hij – of de Palestijnen – kan stappen zetten die hun situatie zal verbeteren op internationaal niveau. We stellen ons dus de vraag of een stap in de richting van erkenning van Palestina met een niet-waarnemersstatus enig voordeel zou hebben voor de Palestijnen of niet.

Wel, ik denk dat ze er wel enige baat bij zouden hebben. Er is bijvoorbeeld een goede reden waarom de VS en Israël er zo passioneel tegen zijn. De reden dat ze zich daar zo passioneel tegen verzetten is net dat het in het voordeel van de Palestijnen zou zijn. Het zou hen bijvoorbeeld een status geven waarmee ze zouden kunnen overwegen criminele beschuldigingen neer te leggen tegen Israël bij het Internationaal Strafhof.

Nu, dit gaat bijna zeker niet lukken, maar het zou wel een belangrijke opvoedkundige stap kunnen zijn. Dat is waar je over nadenkt wanneer je om de slachtoffers geeft. Zoals ik al zei, als je niet om de slachtoffers geeft, stel je je dergelijke vragen niet.

Als je om de slachtoffers geeft, vraag je je af wat die actie gaat veroorzaken, hoe dat hun lot zal beïnvloeden. Welke impact gaat dat hebben op de mensen in Gaza en de mensen in Palestina in het algemeen? In dit geval denk ik dat het enkele mildpositieve effecten kan hebben. We moeten ook aandachtig zijn voor het feit dat zowel de VS als Israël er zo passioneel tegen zijn. Als dat zo is, moeten we ons de vraag stellen waarom. Wel, ze zijn er tegen precies omdat het ten voordele van de Palestijnen zou zijn.”

Sommigen roepen op tot een tweestatenoplossing tussen Palestina en Israël, terwijl anderen net voor één democratische staat gaan. Wat is volgens u het meest werkbaar?

“Dat is geen keuze. Ik ben al zeventig jaar voor wat we de éénstaatoplossing of de binationale staatoplossing noemen. Dus, OK, ik ben daar voor. Ik ben ook voor vrede in de wereld, voor de uitroeiing van de armoede. Er zijn heel wat dingen waar ik voor ben.

Maar serieus, je zegt dus: “Hoe geraken we van hier naar daar?” Dát is de vraag. We kunnen allemaal wel zeggen dat dat een wonderlijk idee is. Ik denk in feite dat één staat geen goed idee is, ik denk dat er een ‘geenstaatoplossing’ zou moeten zijn die de oude imperialistische grenzen opheft. Er is geen reden waarom wij Franse en Britse beslissingen moeten eren over waar de grenzen moeten liggen. Dus, zo een geenstaatoplossing is beter, maar opnieuw, hoe geraken we daar?

Over de zeventig jaar dat ik daar bij betrokken ben geweest, zijn er verschillende manieren geweest die in die richting hadden kunnen gaan. Omstandigheden veranderen, dus veranderen ook je tactieken en onder de huidige omstandigheden – in feite al sinds 1975 – is er maar één manier die werd voorgesteld en dat is die van de stapsgewijze benadering, waarbij de tweestatenoplossing wordt gezien als de eerste stap. Als er een andere manier is, dan heeft niemand ons  dat gezegd. Je kan dan zeggen: “Ik verkies dat resultaat”, maar zonder te zeggen hoe je daar dan geraakt. Dat is al even boeiend als iemand die zegt dat hij vrede op aarde zou willen.”

Dank u wel.

Rami Almeghari voor Electronic Intifada

Rami Almeghari is journalist en universiteitsdocent in de Gazastrook.

Vertaling Lode Vanoost

 Externe links